Το 1ο Εργαστήριο του CIVINET CY-EL, σε συνδιοργάνωση με την ΜΟΔ Α.Ε., με θέμα τον «Ανασχεδιασμό Αστικών Οδών Αρμοδιότητας Δήμων» έλαβε χώρα με μεγάλη επιτυχία στις 30 Οκτωβρίου, στη αίθουσα της ΕΥΔ ΠΑΑ, στην Αθήνα.
Το εργαστήριο ήρθε ως μια άμεση απάντηση του νεοσύστατου Δικτύου μας στην διαρκή και επείγουσα ανάγκη των δήμων-μελών μας να υλοποιούν έργα ανάπλασης οδών, τα οποία βρίσκονται στον πυρήνα της Βιώσιμης Κινητικότητας. Οι στόχοι του εργαστηρίου ήταν πολλαπλοί:
- Η ενημέρωση των συμμετεχόντων για τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές
- Η ανάλυση, η ερμηνεία και η κωδικοποίηση του δαιδαλώδους ισχύοντος θεσμικού πλαισίου, αναδεικνύοντας σημεία που χρήζουν αποσαφήνισης ή επικαιροποίησης
- Η εκκίνηση μιας γόνιμης διαδικασίας διαβούλευσης και συνεργασίας μεταξύ των Δήμων και των Υπουργείων, ούτως ώστε να προκύψουν σύντομα οι αναγκαίες τροποποιήσεις του θεσμικού πλαισίου που θα επιτρέψουν στις πόλεις μας να γίνουν ασφαλέστερες και καλύτερες
To Εργαστήριο, εκτός από πολύ ενδιαφέρουσες παρουσιάσεις και συζητήσεις, περιλάμβανε και μια συμμετοχική άσκηση που έφερε τα στελέχη διαφορετικών Δήμων μαζί γύρω από το τραπέζι του σχεδιασμού, καλώντας τους να δώσουν λύσεις και να ανασχεδιάσουν πραγματικές οδούς της Αθήνας.
Στο τελευταίο μέρος του εργαστηρίου, πραγματοποιήθηκε διαβούλευση για ζητήματα του θεσμικού πλαισίου, όπου οι εκπρόσωποι των Δήμων είχαν την ευκαιρία να διατυπώσουν τους προβληματισμούς τους και τις προτάσεις τους, παρουσία στελεχών των αρμόδιων Υπουργείων. Φωτογραφίες..
Συμμετοχή
Σχεδόν 100 άτομα από όλη την Ελλάδα εκπροσώπησαν πάνω από 40 φορείς, συμπεριλαμβανομένων 29 δήμων και 11 σημαντικών φορέων εθνικής ή μητροπολιτικής σημασίας (Υπουργεία, Πράσινο Ταμείο, Αποκεντρωμένη Διοίκηση, ΟΑΣΑ, ΜΑΘ κ.ά.).
Αναλυτικά, οι φορείς που εκπροσωπήθηκαν ήταν οι εξής:
Δήμοι
- Αγίου Δημητρίου
- Αιγάλεω
- Αμπελοκήπων-Μενεμένης
- Διονύσου
- Ελευσίνας
- Ζωγράφου
- Ηγουμενίτσας
- Ηρακλείου Κρήτης
- Θηβαίων
- Καρδίτσας
- Κορινθίων
- Κορυδαλλού
- Λεβαδέων
- Λουτρακίου–Περαχώρας–Αγίων Θεοδώρων
- Νίκαιας–Αγίου Ιωάννη Ρέντη
- Παλλήνης
- Πάρου
- Πειραιά
- Πεντέλης
- Περιστερίου
- Πετρούπολης
- Πύργου
- Σπάτων-Αρτέμιδος
- Σύρου-Ερμούπολης
- Τρικκαίων
- Τρίπολης
- Τριφυλίας
- Χερσονήσου
- Χίου
Άλλοι φορείς
- Eltis
- Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας
- Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών
- Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης
- Πράσινο Ταμείο
- Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Μονάδα Βιώσιμης Κινητικότητας
- ΜΟΔ Α.Ε.
- ΕΥΔ ΕΠ ΑΜΘ
- Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής
- ΟΑΣΑ
- Μητροπολιτική Αναπτυξιακή Θεσσαλονίκης ΑΑΕ/ΟΤΑ
Χαιρετισμοί – Δηλώσεις
Στο Εργαστήριο απηύθυναν χαιρετισμό:
- κ. Γεώργιος Δημαράς, Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας
- κ. Αλεξάνδρα Καλαϊτζή, Ειδική Συνεργάτις του Γενικού Γραμματέα Υποδομών και Μεταφορών
- κ. Κωνσταντίνα Αγκρά, εκπρόσωπος Πράσινου Ταμείου
- κ. Δημήτρης Καλαμαράς, εκπρόσωπος ΜΟΔ Α.Ε.
Ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Γεώργιος Δημαράς ανέφερε πως το Υπουργείο «[υποστήριξε] τη δημιουργία του Δικτύου CIVINET και [συνεργάζεται] μαζί του άριστα σε όλα τα επίπεδα. Στόχος [του] είναι να [υποστηρίξει] τόσο τα ΣΒΑΚ (τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας), όσο και κάθε μελέτη και σχέδιο που εντάσσεται στο σύστημα χωρικού συγκοινωνιακού σχεδιασμού και το οποίο συμβάλλει στην ανάπλαση και αναζωογόνηση των ελληνικών πόλεων».
Σύμφωνα με τον Υφυπουργό, «η βιώσιμη πόλη του μέλλοντος είναι αναμφίβολα μία πόλη πιο οικολογική, πιο ανθεκτική, με κοινωνικά ισότιμες δομές».
Ανέφερε, ακόμη, ότι «σε αυτή ακριβώς την χρονική στιγμή και παράλληλα με όλη τη δυναμική που αναπτύσσεται, όλοι μαζί, με συμμετοχικό σχεδιασμό, με φαντασία και καινοτομία, μπορούμε να συνδράμουμε στο σχεδιασμό ενός νέου δικτύου μετακινήσεων με περισσότερο πράσινο, με συνθήκες άνεσης και ασφάλειας προς τον πολίτη και με τον πολίτη».
Η Αλεξάνδρα Καλαϊτζή, Ειδική Συνεργάτις του Γενικού Γραμματέα Υποδομών και Μεταφορών ανέφερε πως «ο Γενικός Γραμματέας στήριξε και στηρίζει το Δίκτυο από την αρχή της σύστασής του. Είναι ένα πρωτοποριακό για [το Υπουργείο] εργαλείο, γιατί ασχολείται με την βιώσιμη ανάπτυξη των πόλεων».
«Τις επόμενες μέρες θα ψηφιστεί στη Βουλή το νομοσχέδιο για τα ΣΒΑΚ, στο οποίο είχε συμβάλει το Υπουργείο [Υποδομών και Μεταφορών]. Βρίσκεται αυτήν την στιγμή στην ΚΕΝΕ (σ.σ. Κεντρική Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή), σε επεξεργασία, και είναι μέσα σε ένα νομοσχέδιο του Υπουργείου Μεταφορών».
«Τα ΣΒΑΚ θα αποτελέσουν προϋπόθεση για την ένταξη και την χρηματοδότηση έργων στο επόμενο Πλαίσιο Στήριξης, οπότε με αυτήν την ενέργεια ερχόμαστε και καλύπτουμε ένα νομοθετικό κενό το οποίο υπάρχει».
Η εκπρόσωπος του Πράσινου Ταμείου, κ. Κωνσταντίνα Αγκρά, ανέφερε για τον φορέα της πως «είναι ένα χρηματοδοτικό εργαλείο [και] χρηματοδοτεί δράσεις για το περιβάλλον. Μέσα στο πλαίσιο αυτό χρηματοδοτεί και τα σχέδια βιώσιμης ανάπτυξης». Στη συνέχεια, ευχήθηκε «Καλή επιτυχία», να προχωρήσει αυτή η δικτύωση, καθώς και να επιτευχθεί ο σχεδιασμός της βιώσιμης ανάπτυξης.
Ο Δημήτρης Καλαμαράς, εκ μέρους της ΜΟΔ Α.Ε., συνδιοργανωτή του Εργαστηρίου, τόνισε το γεγονός πως «σε συνεργασία με το Δίκτυο CIVINET, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, η ΜΟΔ σχεδιάζει έναν οδηγό για τον ανασχεδιασμό οδών αστικών δήμων». Εξέφρασε, στη συνέχεια, την ελπίδα να καταρτισθεί «[ένας πρακτικός συνοπτικός οδηγός] που θα βοηθήσει τις τεχνικές υπηρεσίες των δήμων και τους πολιτικούς στην λήψη αποφάσεων και στον σχεδιασμό των πόλεών μας».
Απονομή Eltis National Multiplier
Σημαντική στιγμή της ημέρας αποτέλεσε η επίσημη απονομή στο CIVINET CY–EL της ιδιότητας του Eltis National Multiplier (Εθνικού Πολλαπλασιαστή του Eltis) για την Ελλάδα, από τον εκπρόσωπο του Eltis και στέλεχος της TRT, κ. Tito Stefanelli.
Το Eltis (Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Αστικής Κινητικότητας) είναι ο υπεύθυνος φορέας εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Οδηγίες εκπόνησης των ΣΒΑΚ.
Η συγκυρία κατά την οποία δίδεται αυτό το «χρίσμα» από το Eltis είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς την περίοδο αυτή ξεκινούν να εκπονούνται 162 ΣΒΑΚ σε όλη την χώρα, με τις Οδηγίες του Eltis να έχουν τεθεί ως υποχρεωτικές από το Πράσινο Ταμείο για τους Δήμους που επιδοτούνται. Το CIVINET CY–EL αποκτά με αυτόν τον τρόπο τον ρόλο του επίσημου ειδικού υποστηρικτή των ΟΤΑ κατά την διαδικασία εκπόνησης των ΣΒΑΚ, έτσι ώστε αυτά να είναι συμβατά με τις Οδηγίες του Eltis. Την ίδια στιγμή, αποκτά επίσημο ρόλο τροφοδότη του Eltis και της Επιτροπής Αναθεώρησης των Οδηγιών με δεδομένα και ιδιαιτερότητες των ελληνικών ΣΒΑΚ, προκειμένου να ληφθούν υπόψη κατά την σύνταξη των νέων Οδηγιών.
Αξίζει να αναφερθεί πως το CIVINET CY–EL, τις επόμενες μέρες του εργαστηρίου, ανακηρύχθηκε από το Eltis ως National Multiplier και για την Κύπρο!
.
Παρουσιάσεις
Οι ζωντανές παρουσιάσεις αποτέλεσαν σημαντικό μέρος του Εργαστηρίου και ήταν οι ακόλουθες:
- Κοσμάς Αναγνωστόπουλος, Συντονιστής του Δικτύου CIVINET CY–EL, Θέμα: «Το Δίκτυο CIVINET CY-EL»
- Tito Stefanelli, εκπρόσωπος Eltis, Θέμα: «Επαναπροσδιορίζοντας τις Αστικές Οδούς στα πλαίσια του ΣΒΑΚ»
- Ευθύμιος Μπακογιάννης, εκπρόσωπος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Θέμα: «Θεσμικό πλαίσιο και πρακτικές σχεδιασμού του χώρου κίνησης και στάθμευσης οχημάτων»
- Καλλιόπης Παπαδάκη, Εθνική Συντονίστρια της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Κινητικότητας, εκπρόσωπος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θέμα: «Θεσμικό πλαίσιο και πρακτικές σχεδιασμού του χώρου κίνησης και στάσης πεζών και ΑΜΕΑ»
Χάρη σε εκείνους, είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε για σημαντικές πτυχές του θεσμικού πλαισίου, να γνωρίσουμε ενδιαφέροντα παραδείγματα ανασχεδιασμού αστικών οδών και να μάθουμε για τους τρόπους με τους οποίους πρωτοπόρες πόλεις της Ευρώπης καινοτομούν στον τομέα της βιώσιμης κινητικότητας.
Μπορείτε να βρείτε εδώ όλες τις παρουσιάσεις του εργαστηρίου.
Άσκηση
Οι εκπρόσωποι των Δήμων, αφού παρακολούθησαν τις παρουσιάσεις της ημερίδας, χωρίσθηκαν σε ομάδες και κλήθηκαν να θέσουν σε εφαρμογή όσα άκουσαν προηγουμένως, προτείνοντας τρόπους ανασχεδιασμού πραγματικών οδών της Αθήνας. Αντιμετωπίζοντας πραγματικούς περιορισμούς που προκύπτουν από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο και τον φυσικό χώρο των ελληνικών πόλεων, και διατηρώντας τον στόχο της μεταφοράς των βέλτιστων διεθνών πρακτικών στο ελληνικό «έδαφος», οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να πάρουν συλλογικές αποφάσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα, να τις αποτυπώσουν στο χαρτί με απλές γραμμές και χρώματα, και να τις παρουσιάσουν στο κοινό εξηγώντας το σκεπτικό τους.
Στόχος της άσκησης δεν ήταν η παραγωγή άρτιων τεχνικά λύσεων, αλλά η ανάπτυξη μιας βαθιά εκπαιδευτικής και συμμετοχικής διαδικασίας, εφάμιλλης αυτών που θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε για να εμπλέξουμε τους πολίτες στην διαδικασία ανασχεδιασμού του δημόσιου χώρου.
αβούλευση
Το τελευταίο μέρος του Εργαστηρίου αφιερώθηκε στην διαδικασία της διαβούλευσης για το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, δίνοντας τον πρώτο λόγο στα στελέχη των Δήμων, παρουσία των εκπροσώπων των αρμόδιων Υπουργείων. Με αυτήν την πρωτοβουλία ενεργοποιείται ουσιαστικά και ο επιθυμητός ρόλος του CIVINET CY–EL να αποτελέσει τον δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ ΟΤΑ και Υπουργείων, διαμέσου μιας δομημένης διαδικασίας δημοκρατικού διαλόγου και «συμμετοχικού σχεδιασμού», έτσι ώστε να επιλύονται εύκολα οι όποιες αντιθέσεις και να γίνονται γρήγορα βήματα προς τις επιθυμητές κατευθύνσεις.
Η διαβούλευση που ξεκίνησε στο Εργαστήριο θα συνεχιστεί μέχρι και τις 30 Νοεμβρίου, έτσι ώστε μέχρι το τέλος του έτους να συνταχθεί ένα υπόμνημα προβλημάτων του θεσμικού πλαισίου και να αποσταλεί στα αρμόδια Υπουργεία.
Όποιος επιθυμεί να συμμετάσχει στην διαβούλευση, μπορεί να στείλει τα σχόλιά του στο info@civinet.gr με θέμα “ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ”.
Συντελεστές – Ευχαριστίες
Για την μεγάλη επιτυχία του 1ου μας Εργαστηρίου θέλουμε να ευχαριστήσουμε και να συγχαρούμε όλους όσοι συνέβαλαν στην διοργάνωση και προσέφεραν την εργασία, τη χορηγία ή τον εξοπλισμό τους και, περισσότερο από όλα, την διάθεσή τους. Για την πραγματοποίηση του Εργαστηρίου εργάστηκαν οι:
Eltis / T.R.T.
Tito Stefanelli
CIVINET CY-EL
Κοσμάς Αναγνωστόπουλος
Αλεξία Σπυριδωνίδου
Τάσος Παπαδημητρίου
Ιωάννα Κόττη
Σοφία Σπυριδωνίδου
Μ.Ο.Δ. Α.Ε.
Παναγιώτης Πάντος
Φαίη Νίκα
Δημήτρης Καλαμαράς
Μαρία Δημητριάδη
Νικόλαος Σχίζας
Υ.Π.ΕΝ.
Καλλιόπη Παπαδάκη
Ε.Μ.Π. / Μονάδα Βιώσιμης Κινητικότητας
Ευθύμιος Μπακογιάννης
Ε.Υ.Δ. Π.Α.Α.
Θεόδωρος Σερεπίσος
Βάιος Μιχαλόπουλος
Κωνσταντίνα Ηρειώτου
Βασίλης Μακρής
Λίλιαν Βατικιώτου, διερμηνεία
Κάρμεν Ζωγράφου, εικονοληψία-Φωτογραφία